Code rood voor Nederland: achter de schermen bij het weerimpactteam
KNMI kondigt code rood af: sneeuwjacht en harde wind. De media stond er vol van in het weekend van 6 februari. Voor het eerst na lange tijd kondigde het KNMI voor het hele land code rood af. De reden hiervoor was de combinatie van hevige sneeuwval en stormachtige wind. Een code rood wordt niet zo maar afgegeven, er moet dan wel echt sprake zijn van grote veiligheidsrisico’s voor o.a. het wegvervoer, het spoorvervoer en de openbare veiligheid. Het besluit tot het afgeven van een weerswaarschuwing neemt het KNMI niet alleen. Dit gebeurt namelijk op advies van het weerimpactteam, afgekort het WIT. Aan het WIT nemen standaard de volgende partijen deel; het Departementaal Coördinatiecentrum (DCC-IenW) van het ministerie van IenW, het Nationaal Crisiscentrum (NCC), het Verkeerscentrum Nederland (VCNL), het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC) en ProRail.
Preventieve afstemming
Op donderdag 4 februari om 13:00 uur vindt extra afstemming plaats tussen de crisismanager van het DCC-IenW en de dienstdoende veiligheidsmeteoroloog van het KNMI naar aanleiding van de vooruitzichten van het weekend (6 en 7 februari) waarbij grote kans is op hevige sneeuw in combinatie met stevige windstoten. DCC-IenW: “Doorgaans is er elke maandag een standaard weerbriefing. Vaak is het weerbeeld van het weekend dan nog onzeker.”
De volgende dag, vrijdag 5 februari, om 15:30 uur vindt het eerste WIT plaats met deelnemers vanuit het KNMI, DCC-IenW, NCC, LOCC, ProRail, RWS LAC-wegverkeer, RWS LAC-scheepvaart, Directie Communicatie van IenW en DCC-VWS. Het DCC-VWS nam, in verband met de mogelijke impact op de vaccinatiecampagne, deel. Na een korte voorstelronde en toelichting op het proces door de voorzitter (DCC-IenW) krijgt het KNMI het woord.
De veiligheidsmeteoroloog van het KNMI licht eerst het weerbeeld toe: “Er is een combinatie van vier weerfenomenen die reden tot zorgen geven: in de eerste plaats de verwachte sneeuwval van 10-20 cm, samen met de stevige en soms stormachtige wind, temperaturen die onder nul zakken en een gevoelstemperatuur die richting de -10/-15 graden Celsius zakken.”
Echter, in dit stadium zijn de berekeningen enigszins nog wat onzeker en de modelruns wijken iedere keer iets af qua timing en locatie. Aangezien het verwachte weerfenomeen nog 24 uur in de toekomst ligt, wordt er nog geen code oranje uitgegeven door het KNMI. Voor het WIT is er ook nog geen reden om te adviseren over een code rood, want een code rood kan minimaal 12 uur van tevoren worden afgekondigd. Wel wordt in dit eerste WIT alvast door de diverse partijen de verwachte impact toegelicht. In de avond besluit het KNMI alsnog om een code oranje uit te geven.
Afgifte code rood
Ook op zaterdag 6 februari en zondag 7 februari wordt een WIT gehouden. Uiteindelijk wordt een code rood afgegeven voor het hele land vanaf zaterdagnacht tot zondagnacht door de sneeuwjacht (een combinatie van veel sneeuw en veel wind) en grootschalige gladheid. De temperaturen daalden in het hele land tot onder nul, met een gevoelstemperatuur van -10 tot -15 graden Celsius.
Impact IenW-terreinen
ProRail meldde heel veel storingen door bevroren wissels en stuifsneeuw dat overal in zat. De treindienst lag op zondag dan ook stil. Op maandag 15 februari is pas het treinverkeer mondjesmaat opgestart. Op de weg was er sprake van sneeuwduinen, die lastig weg te krijgen waren, met meerdere wegafsluitingen tot gevolg. Door slecht zicht, sneeuw en gladheid werden op maandagochtend 450 wegincidenten gemeld. Rijkswaterstaat is druk bezig geweest om de weg berijdbaar te houden. Daarnaast was op zondagochtend kortdurend sprake van een stroomstoring op Schiphol, maar was er geen impact op de LVNL-operatie. Het aanbod aan reizigers en vluchten was zeer laag. Rotterdam The Hague Airport en Eindhoven Airport zijn beide op zondag gesloten geweest. Op zondag schaalde het WIT af en ging code rood over naar code oranje. In de loop van de week werd afgeschaald naar code geel, omdat de grootste veiligheidsrisico’s waren afgenomen.